Trong thời đại kỹ thuật số ngày nay, việc dạy học online, học trực tuyến đã trở thành một phương pháp giáo dục phổ biến. Để đảm bảo chất lượng giảng dạy hiệu quả của lớp học online, cả giáo viên và học sinh cần thích nghi với các phương pháp học mới. Trong bài viết dưới đây Websitehoctructuyen sẽ giới thiệu đến bạn đọc một số phương pháp dạy học online hiệu quả. Đón đọc ngay nhé!
Dạy học online khác gì với dạy học truyền thống
Mỗi phương pháp giảng dạy và học tập đều có những nét đặc trưng riêng. Vậy điểm khác biệt chủ yếu giữa hai hình thức học tập phổ biến nhất hiện nay: Dạy học truyền thống và Dạy học online là gì? Hãy cùng chúng tôi điểm qua những khác biệt chủ yếu như:
Hạn chế trao đổi
Trong môi trường lớp học truyền thống, giáo viên và học sinh có cơ hội giao tiếp, tương tác trực tiếp với nhau. Nếu học sinh gặp khó khăn với bài giảng, họ có thể đặt câu hỏi và nhận được phản hồi ngay lập tức. Tương tự, giáo viên cũng có thể đánh giá sự hiểu biết của học sinh bằng cách quan sát họ trong quá trình học.
Ngược lại, khi học trực tuyến, sự tương tác và trao đổi thường được thực hiện thông qua các công cụ kỹ thuật số như tính năng trò chuyện, tin nhắn văn bản hoặc âm thanh.
Cơ sở vật chất không đồng bộ
Tùy thuộc vào điều kiện và nhu cầu cá nhân, việc đầu tư vào các thiết bị học trực tuyến như điện thoại, laptop, máy tính bảng và dịch vụ internet có thể khác nhau giữa các học sinh. Khi tham gia vào các buổi học trực tuyến, có thể xảy ra tình trạng một số học sinh gặp khó khăn do sự cố kỹ thuật.
Do đó, việc học trực tuyến đôi khi có thể bị gián đoạn trong quá trình giảng dạy. Những trục trặc này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy mà còn làm cho học sinh dễ mất tập trung.
Dạy học online thường kém hiệu quả cho học sinh thụ động
Do học sinh có quyền tự quyết định thời gian và địa điểm học tập, nếu thiếu chủ động, quá trình học tập có thể không đạt hiệu quả mong muốn. Trong môi trường lớp học truyền thống, giáo viên có thể giám sát, nhắc nhở và yêu cầu học sinh tập trung cũng như hoàn thành bài tập. Ngược lại, khi học trực tuyến, học sinh phải tự mình chịu trách nhiệm cho toàn bộ quá trình học tập.
Tổng hợp một số cách dạy học trực tuyến hiệu quả hiện nay
Hiện nay, có rất nhiều các phương pháp, các cách dạy học online đa dạng và hấp dẫn, mở ra rất nhiều lựa chọn cho người học và người giảng dạy. Trong đó, nổi bật nhất có lẽ là 3 cách dạy học trực tuyến dưới đây:
Mở khóa học E-learning
Giáo viên và giảng viên có thể tìm đến các dịch vụ thiết kế website học trực tuyến chuyên nghiệp để xây dựng một nền tảng học tập vào trao đổi chất lượng hoặc tìm đến các nền tảng hỗ trợ học trực tuyến. Sau đó tiến hành thiết kế giáo án, lập kế hoạch giảng dạy cho toàn bộ khóa học, và chuẩn bị đầy đủ tài liệu, nội dung cũng như video bài giảng. Các khóa học này sẽ được cung cấp thông qua các nền tảng E-learning.
Về phía người học, sau khi đăng ký tài khoản trên các nền tảng giáo dục trực tuyến, thì có thể tự do lựa chọn các khóa học và chương trình mà họ quan tâm. Đồng thời, các học viên cũng có thể học vào bất kỳ thời điểm nào và ở bất kỳ đâu.
Dạy học qua các nền tảng online
Không giống như các khóa học được tạo sẵn, phương pháp dạy học trực tuyến qua video diễn ra trong thời gian thực. Giáo viên và học sinh cần tham gia lớp học trực tuyến tại cùng một thời điểm, cho phép họ trao đổi và tương tác với nhau.
Với hình thức giảng dạy trực tuyến này, nội dung bài giảng có thể không được chuẩn bị quá kỹ lưỡng hoặc hoàn hảo, nhưng lại tạo ra sự tương tác trực tiếp, giúp học sinh tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn.
Thuê gia sư trực tuyến
Gia sư trực tuyến là hình thức dạy học online theo kiểu một kèm một. Cơ chế hoạt động của gia sư online tương tự như gia sư truyền thống, nhưng quá trình giảng dạy được thực hiện qua các phương tiện trực tuyến.
Thông thường, với hình thức này, gia sư chỉ chuẩn bị trước khoảng 30% nội dung giảng dạy. Phần còn lại sẽ được điều chỉnh hoặc bổ sung dựa trên tình hình thực tế và nhu cầu của học sinh để đảm bảo đạt hiệu quả cao nhất sau mỗi buổi học.
Đặc điểm của phương pháp dạy học trực tuyến
Dạy học online là hình thức học khi người dạy và người học trao đổi, học tập trên mạng internet qua các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, máy tính bảng,… Vậy những ưu – nhược điểm của phương pháp dạy học online là gì?
Ưu điểm
- Tiết kiệm chi phí: Việc dạy học trực tuyến có thể diễn ra tại bất kỳ địa điểm nào, giúp người dạy tiết kiệm đáng kể các chi phí như đi lại, thuê phòng học và các chi phí phát sinh khác.
- Chương trình đào tạo phong phú: Không chỉ giới hạn ở các lĩnh vực học thuật, mà việc giảng dạy online còn bao gồm các lớp kỹ năng, chia sẻ kinh nghiệm và nhiều lĩnh vực khác. Do đó, người dạy có thể thoải mái sáng tạo nội dung chương trình phù hợp với các nhóm đối tượng người học khác nhau.
- Thời gian linh hoạt có thể học mọi lúc mọi nơi: Người dạy và người học có thể tự do sắp xếp thời gian và lịch học một cách linh hoạt và không bị ràng buộc.
- Chương trình học cá nhân hóa: Người học có thể chọn bất kỳ chương trình học nào để phù hợp với bản thân trên nhiều nền tảng, website học trực tuyến.
- Tối ưu nội dung truyền đạt: Nội dung giảng dạy được truyền tải nhất quán và cung cấp đồng thời nhiều khóa học, giúp người học dễ dàng lựa chọn chương trình học phù hợp.
Những hạn chế
- Phụ thuộc vào mạng internet: Vì hình thức giảng dạy online được thực hiện hoàn toàn trên mạng internet, do đó nếu bị ngắt kết nối sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình học.
- Tính tương tác có thể bị giảm: Tuy việc học online vẫn có thể tương tác với người học, nhưng hiệu quả sẽ không quá cao nếu người dạy không áp dụng đúng phương pháp dạy học online.
Những phương pháp dạy học online hiệu quả mà bạn cần biết
Nhằm giúp bạn áp dụng các phương pháp dạy học online hiệu quả nhất, chúng tôi đã tổng hợp nên những mẹo nhỏ nhưng vô cùng hữu ích mà bạn có thể tham khảo và ứng dụng như:
Có tư duy tạo bài giảng mang tính tương tác cao
Phương pháp giảng dạy một chiều đã quá lỗi thời, do đó việc xây dựng bài giảng online có tính tương tác là vô cùng quan trọng. Người dạy có thể đa dạng trong việc thiết kế bài giảng khi dạy học online như thêm hình ảnh, video sinh động, hình ảnh 2D, 3D minh họa,… từ đó kích thích sự tương tác giữa người dạy và người học. Đây cũng là các khá hiệu quả trong việc diễn đạt những kiến thức tưởng chừng như khô khan trên sách giáo khoa truyền thống.
Ứng dụng công nghệ
Công nghệ thông tin và các thiết bị hỗ trợ đang được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Thay vì chỉ tập trung vào một phương thức học trực tuyến duy nhất, bạn có thể thử nghiệm nhiều trang web, ứng dụng và phần mềm học tập khác nhau.
Thông qua quá trình trải nghiệm này, bạn có thể tìm ra phương pháp giảng dạy trực tuyến hiệu quả và phù hợp nhất với nhu cầu của mình. Ngoài ra, việc học tập cũng trở nên phong phú và thú vị hơn.
Tạo sự chủ động
Không giống như phương pháp giảng dạy truyền thống, việc học trực tuyến đòi hỏi khả năng tự quản lý và kỹ năng tổ chức thời gian để đạt hiệu suất tốt nhất. Để phương pháp dạy học online hiệu quả, cả người dạy và người học đều phải có tính chủ động và tự giác cao.
Với học sinh, cần xác định rõ ràng mục tiêu khi tham gia khóa học, hình thành thói quen tập trung, tham gia đúng giờ, và tự ghi chép để tăng hiệu quả tiếp thu kiến thức.
Đối với giáo viên, cần tạo điều kiện cho việc trao đổi, thảo luận và thường xuyên điều chỉnh nội dung dạy học trực tuyến để tăng cường sự hứng thú của học viên.
Đổi mới phương pháp giảng dạy
Trong các lớp học truyền thống, nhiều giáo viên vẫn áp dụng phương pháp giảng dạy một chiều, chỉ tập trung vào việc truyền đạt kiến thức mà ít có cơ hội tương tác hoặc hỏi đáp với học sinh. Tuy nhiên, khi chuyển sang môi trường học trực tuyến, việc trao đổi và thảo luận cần được tăng cường để đảm bảo học sinh hiểu bài và giữ được sự tập trung.
Bên cạnh đó, tùy vào yêu cầu của từng môn học, giáo viên có thể thay đổi cách giao bài tập, tổ chức ôn tập, đưa ra các minigame, hoặc kết hợp các bài kiểm tra để củng cố kiến thức và làm cho quá trình học tập thêm phần thú vị.
Đặc biệt, không nên bỏ qua việc giao tiếp thường xuyên với phụ huynh, vì đây là yếu tố quan trọng để hỗ trợ học sinh, nhất là với các em ở cấp tiểu học.
Phân bổ thời gian hợp lý
Trong các lớp học truyền thống, mỗi tiết học thường kéo dài 45 phút. Tuy nhiên, khi học trực tuyến, nội dung nên được chia thành các đoạn từ 20 đến 25 phút. Theo nghiên cứu khoa học, bộ não con người chỉ có khả năng tập trung trong khoảng thời gian đó. Điều này đặc biệt đúng với học sinh ở bậc tiểu học và trung học cơ sở, vì các em thường rất hiếu động và khó ngồi yên trong thời gian dài.
Vì vậy, giáo viên nên hiểu rõ đặc điểm tâm lý này và hoàn cảnh học tập tại nhà của học sinh để có kế hoạch tạo và bán khóa học cũng như dạy học online hợp lý. Đồng thời, các chuyên gia cũng khuyên rằng giáo viên nên kết hợp nhiều hoạt động tương tác như hỏi đáp, xem video liên quan đến bài học, và nên có khoảng 5 phút nghỉ sau mỗi đoạn học dài 25 phút để giúp học sinh duy trì sự tập trung.
Hỗ trợ học viên
Với bất kỳ hình thức học tập nào, giáo viên cũng cần bảo đảm rằng học sinh theo kịp nội dung và không gặp trở ngại gì trong việc tiếp thu kiến thức khi tham gia khóa học.
Theo đó, khi học trực tuyến, dịch vụ hỗ trợ học viên không thể thực hiện trực tiếp như trong các lớp học truyền thống. Quá trình này thường được thực hiện thông qua các kênh như email, tin nhắn hoặc cuộc gọi.
Lưu trữ lại các bài giảng
Một cách dạy học trực tuyến hiệu quả là ghi lại video bài giảng sau mỗi buổi học trực tuyến. Có hai lý do chính để bạn cần lưu trữ lại các bài giảng:
- Thứ nhất, điều này giúp đảm bảo rằng học sinh không thể tham gia trực tiếp do sự cố kỹ thuật vẫn có thể xem lại bài giảng và không bị lỡ nội dung quan trọng.
- Thứ hai, video ghi lại bài giảng hỗ trợ các học viên tự học và ôn tập tốt hơn, đặc biệt khi khả năng tương tác và trao đổi trực tiếp với giáo viên bị hạn chế trong môi trường trực tuyến.
Bên cạnh các video học trực tuyến miễn phí, giáo viên cũng nên cung cấp thêm các tài liệu hỗ trợ quan trọng như slide bài giảng, tài liệu và các nội dung tham khảo khác để hỗ trợ việc học tập của học sinh.
Trên đây là tổng hợp chi tiết về các cách dạy học online hiệu quả và phổ viến nhất hiện nay. Có thể thấy, việc dạy học trực tuyến hiệu quả đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, linh hoạt và sáng tạo từ phía giáo viên. Bằng cách chọn lựa được cách dạy học trực tuyến phù hợp và áp dụng các bí quyết trên, hy vọng bạn sẽ có thể tạo ra một môi trường học tập trực tuyến chất lượng nhất nhé.