Thời gian gần đây, bên cạnh các hình thức giảng dạy quen thuộc, E-learning nổi lên như một xu hướng mới của phương pháp giáo dục hiện đại. Nhờ những ưu thế về sự tiện ích, đa dạng, chương trình xây dựng hướng đến người học, e-learning ngày càng được quan tâm và yêu thích bởi học viên ở nhiều lứa tuổi. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về E-learning cũng như các hình thức của phương pháp giáo dục trực tuyến này.
Elearning là gì?
E-learning theo tiếng Việt có nghĩa là giáo dục trực tuyến. Phương pháp giáo dục này được phát triển dựa trên sự kết hợp của các hình thức giáo dục truyền thống và nền tảng công nghệ thông tin hiện đại. Thông qua việc kết nối các thiết bị công nghệ như máy tính, máy tính bảng, điện thoại,… một môi trường ảo phục vụ việc học tập sẽ được tạo lập. Người học không cần trực tiếp tham gia vào các lớp học cố định ngoài thực tế mà có thể tiếp thu kiến thức bổ ích chỉ bằng việc sử dụng các thiết bị có kết nối mạng internet (để triển khai hình thức giảng dạy này thì yêu cầu các trường học, trung tâm cũng cần phải xây dựng hệ thống phần mềm giáo dục để hỗ trợ học tập, quản lý hiệu quả trên môi trường internet)
Các lớp học trực tuyến có thể được tổ chức riêng lẻ, độc lập hoặc có thể được phát triển thành quy mô lớn hơn, tạo thành các trường học hay trung tâm giáo dục trực tuyến (e-school).
Ngoại trừ vấn đề phải chuẩn bị địa điểm mở lớp, với giáo dục trực tuyến, các giáo viên, giảng viên, nhân viên phụ trách quản lý vẫn có thể tiếp nhận hồ sơ, quản lý thông tin học viên, quản lý việc đóng học phí, tổ chức kiểm tra và phát chứng chỉ cho học viên như các lớp học bình thường.
Với e-learning, người học gần như có thể chủ động hoàn toàn trong việc lựa chọn thời gian, địa điểm, khóa học và giáo viên, giảng viên đứng lớp. Chi phí học tập cũng tiết kiệm hơn đáng kể so với việc tham gia các lớp học trực tiếp. Nhờ các tính năng của nền tảng học trực tuyến, bạn có thể kết nối với giáo viên, tìm kiếm sự hỗ trợ một cách khá dễ dàng, thuận tiện.
Tổng quan hình thức giáo dục trực tuyến hiện nay
Trên thực tế, có khá nhiều hình thức học trực tuyến khác nhau. Dưới đây là ba cách thức giảng dạy và học tập phổ biến thông qua các nền tảng e-learning.
Học trực tuyến qua nền tảng kết nối video
Cách thức học qua kết nối video
Hình thức e-learning đầu tiên cần đề cập là học trực tuyến qua các nền tảng kết nối video. Lớp học sẽ được tổ chức vào một thời điểm xác định, cả giáo viên và học sinh đều cần có mặt trên nền tảng học trực tuyến vào thời điểm đó. Hình thức này khá giống với việc trò chuyện video qua webcam, tuy nhiên, cả giáo viên và học sinh đều được cung cấp thêm các công cụ khác để hỗ trợ quá trình học tập điển hình như tính năng chia sẻ màn hình thiết bị, sử dụng các bảng viết, chế độ tắt tiếng,…
Khi học trực tuyến qua video, người học có thể tương tác, trao đổi với người dạy trực tiếp bằng lời nói hoặc qua các tin nhắn. Nhờ vậy, giáo viên, giảng viên có thể điều tiết bài giảng, mở rộng, đào sâu các vấn đề tùy theo mức độ tiếp thu của học viên. Ở chiều ngược lại, do có sự hỗ trợ của giáo viên giảng dạy, học viên sẽ tiếp thu bài học hiệu quả hơn khi tham gia các lớp trực tuyến.
Một số nền tảng phổ biến
Zoom Cloud Meeting: Nền tảng cho phép người dùng có thể tổ chức các buổi họp, hội nghị và lớp học trực tuyến. Phần mềm này hỗ trợ người dùng sử dụng video, chat trực tiếp, chia sẻ màn hình, gửi file,… Zoom gần như cung cấp mọi công cụ để giúp buổi học online diễn ra thuận tiện và hiệu quả nhất.
Microsoft Teams: Nền tảng cung cấp các tính năng phù hợp để mở các buổi học trực tuyến qua video. Người dùng có thể chat, gửi file hoặc note trực tuyến khi sử dụng phần mềm.
Ưu điểm và hạn chế
Ưu điểm lớn nhất của hình thức học qua video là tạo ra sự tương tác giữa người dạy và người học như ở các lớp học được tổ chức theo kiểu truyền thống. Giáo viên, giảng viên gần như ngay lập tức có thể nhận ra các vấn đề trong quá trình tiếp thu kiến thức và đưa ra sự hỗ trợ kịp thời đến học viên. Bài học cũng không có cảm giác quá mức nghiêm túc, cứng nhắc mà tạo ra sự thoải mái, gần gũi với người học.
Tuy nhiên, với hình thức học qua video online, thời gian học tập không được linh động, thoải mái. Khi tham gia các lớp học, nếu bạn vô tình bỏ lỡ một phần nào đó, bạn không thể ngay lập tức xem lại vì lớp học vẫn đang diễn ra và đôi khi không có bản thu của buổi học đó. Điều này có thể gây ảnh hưởng khá nhiều đến quá trình tiếp thu, học tập các nội dung tiếp theo.
Các khóa học trực tuyến
Tham gia các khóa học trực tuyến
Các khóa học online có thể xem là hình thức phổ biến nhất của e-learning.
Ở hình thức này, giáo viên, giảng viên sẽ xây dựng nội dung bài giảng theo từng chủ đề, từng môn học, từng lĩnh vực cụ thể. Song hành với việc chuẩn bị nội dung, người dạy cũng sẽ cung cấp giáo trình, tài liệu, slide bài giảng, video hướng dẫn,… để giúp người học có thể tiếp cận kiến thức và kỹ năng mới một cách đơn giản, thuận tiện nhất.
Khác với việc học trực tuyến qua video, những video bài giảng ở đây đều được chuẩn bị và quay dựng sẵn dựa theo nội dung chương trình học. Nếu học viên cảm thấy chưa hiểu rõ hoặc đã nắm chắc một phần kiến thức nào đó của bài học, họ có thể chủ động xem lại hoặc bỏ qua phần video hướng dẫn đó.
Toàn bộ những tài liệu, video và slide sẽ được tổng hợp để tạo thành các khóa học, các gói khóa học trên những website học trực tuyến e-learning. Học viên có thể lựa chọn khóa học dựa trên nhu cầu và sở thích cá nhân.
Những website cung cấp khóa học online thường hoạt động theo hai hình thức: thứ nhất, website được tạo lập bởi giáo viên, giảng viên, trung tâm hoặc cơ sở giáo dục để giới thiệu và bán những khóa học do chính họ cung cấp; thứ hai, các website e-learning cung cấp nền tảng để người dùng có thể tự do đăng hoặc chọn mua các khóa học phù hợp.
Một số nền tảng phổ biến
Edumall: Website bán khóa học online nổi tiếng với số lượt truy cập hàng tháng luôn nằm ở mức “khủng”. Các khóa học chủ yếu đi sâu vào từng vấn đề cụ thể, nội dung được tóm gọn trong video kéo dài 3 – 4 phút.
Unica: Website bán khóa học online ở nhiều lĩnh vực đa dạng. Nội dung các khóa học được đầu tư kỹ lưỡng. Nền tảng cung cấp các công cụ hỗ trợ tối đa cho quá trình học tập của học viên
Udemy: Nền tảng elearning được yêu thích nhất hiện nay với hơn 74 triệu lượt truy cập hàng tháng trên toàn cầu. Các khóa học Udemy thường là về các lĩnh vực như kinh doanh, công nghệ, phát triển bản thân, thiết kế, marketing, chăm sóc sức khỏe,…
Ưu điểm và hạn chế
Với việc tham gia khóa học online, người học hoàn toàn nắm quyền chủ động về mặt thời gian, không gian, có thể lựa chọn được những khóa học theo chủ đề yêu thích, có cơ hội tham gia khóa học do những giáo viên, giảng viên hàng đầu giảng dạy với mức học phí thấp. Học viên có thể tự điều chỉnh tiến độ của bài học theo khả năng của bản thân để đạt được hiệu quả cao nhất.
Ở chiều ngược lại, do các lớp học online hoàn toàn thoải mái về thời gian học tập nên học viên cần có sự chủ động, tự giác. Hiệu quả của quá trình học sẽ phụ thuộc nhiều vào người học hơn là các yếu tố bên ngoài.
Tự học từ giáo trình tài liệu, sách, ebook online
Cách thức tiếp cận các nguồn tài liệu online
Hình thức thứ ba của e learning là việc tự học từ những tài liệu, giáo trình được chia sẻ hoặc được bán trên các nền tảng online.
Với một số lĩnh vực, người học có thể trực tiếp tìm kiếm thông tin được chia sẻ miễn phí online. Với những vấn đề mang tính chuyên sâu, học thuật thì người học có thể tìm và chọn mua một số loại sách, giáo trình đã được số hóa, có thể đọc và tải về từ các nguồn online. Bên cạnh đó, có khá nhiều website bán ebook, giáo trình học online. Đây cũng có thể xem là một nguồn tài liệu hữu ích và giá trị khác mà các bạn có thể tham khảo.
Một số nền tảng phổ biến
Ebook.edu.vn: Website chia sẻ các tài liệu ebook bao gồm sách chuyên ngành, giáo trình,…
Google Scholar: Dịch vụ giúp bạn tìm kiếm những tài liệu mang tính học thuật từ những nguồn nghiên cứu đáng tin cậy, bao gồm cả tài liệu được chia sẻ miễn phí và tài liệu từ những trang web cần trả phí
Slideshare: Slideshare là nền tảng cho phép chia sẻ các tài liệu chủ yếu dưới dạng slide trình chiếu hoặc PDF. Mặc dù số lượng và nội dung tài liệu rất đa dạng nhưng chất lượng và mức độ tin cậy của tài liệu không đồng đều.
Ưu điểm và hạn chế
Khi lựa chọn hình thức tự học, bạn sẽ không bị giới hạn bởi bất kể yếu tố nào như thời gian, địa điểm hay vấn đề tài chính. Rắc rối lớn nhất là bạn phải biết cách tự tìm kiếm, chọn lọc và sắp xếp thông tin, tài liệu vì sẽ không có một giáo viên, giảng viên giàu chuyên môn hỗ trợ bạn trong suốt quá trình học tập.
Trên thực tế, hình thức học trực tuyến vẫn đang phát triển cực kỳ mạnh mẽ. Một số nền tảng website kết hợp các hình thức học tập khác nhau cũng dần xuất hiện và hứa hẹn đem đến cho người dùng những nền tảng e-learning chất lượng, hiệu quả nhất.